แหล่งทำขันลงหินบ้านบุ

แหล่งทำขันลงหินบ้านบุ

 การทำขันลงหินเป็นอุตสาหกรรมในครัวเรือนที่สืบทอดกันมา เป็นงานที่ใช้แรงงานเกือบทั้งหมด ระยะหลังได้ใช้เครื่องจักรเข้ามาช่วยในขั้นตอนขัดครั้งสุดท้าย เล่ากันว่าครอบครัวที่ทำมีต้นตระกูลมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาเมื่อกรุงศรีอยุธยาแตกได้อพยพมาอยู่ที่บางลำพู ภายหลังได้ย้ายมายังบ้านบุ

สมัยก่อนจะใช้ทองม้าล่อที่เป็นทองจากเมืองจีนหลอมเป็นเนื้อขัน ปัจจุบันใช้ทองแดงผสมดีบุกกับเศษทองที่เหลือจากขันเก่า ซึ่งเชื่อว่ามีทองม้าล่อเจือปนอยู่ ผสมโลหะ ๓ ชนิด ตามอัตราส่วนใส่ในเบ้าหลอมรูปถ้วยที่ทำจากดินผสมแกลบ นำไปหลอมให้เป็นเนื้อเดียวกัน แล้วเทออกเป็นแผ่นกลมในเบ้าที่มีน้ำหล่ออยู่ เอาขึ้นเผาไฟอีกครั้ง

เมื่อได้ที่แล้วจึงใช้ค้อนตีแผ่ให้เสมอจนขึ้นเป็นรูปขัน นำไปตีลาย แล้วกลึงด้วยเครื่องกลึงที่เรียกว่า “ภระมร” จากนั้นเป็นการขัดเงา สมัยก่อนใช้หินละเอียดผสมน้ำห่อผ้าใส่ในขันแล้วเหยียบหรือคลึง ขัดลบรอยในขันจนขึ้นเงาเรียกวิธีนี้ว่า “ลงหิน” ปัจจุบันใช้เบ้าหลอมที่หลอมส่วนผสมตั้งแต่ต้นทุบให้ละเอียด ผสมน้ำแล้วห่อผ้าลงใช้ขัดแทน เรียกว่า “เหยียบเบ้า”

ปัจจุบันขันลงหินมักจะถูกเก็บรักษาไว้เป็นเครื่องตกแต่งบ้านในลักษณะประเพณีมากกว่าจะใช้ในชีวิตประจำวัน และยังเป็นที่นิยมของชาวต่างประเทศ

ที่อยู่: ชุมชนบ้านบุ ซ.จรัญสนิทวงศ์ 32 ถ.จรัญสนิทวงศ์ แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย  กรุงเทพฯ 10700
โทรศัพท์: 0-2424-1689 /0-2424-7493
แฟกซ์: 0-2435-2133
เวลาทำการ: ทุกวัน 9.00-18.00น.

รถประจำทาง: 40 56 57 79 103 108
รถปรับอากาศ: 68 80 509 510

ที่จอดรถ: บริเวณภายในวัดสุวรรณาราม
สถานที่ใกล้เคียง: วัดสุวรรณาราม , สนง.เขตบางกอกน้อย